Opłata produktowa to rodzaj opłaty dla przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach na rynek krajowy. Kogo dotyczy obowiązek wniesienia opłaty BDO? Co podlega opłacie produktowej? Jak obliczyć opłatę produktową i jakie narzędzia to ułatwiają? Czy da się uniknąć uiszczania opłaty bądź obniżyć jej wysokość? Zapraszamy do zapoznania się z poniższym artykułem!
Celem BDO opłaty produktowej jest promowanie ekologicznych rozwiązań z zakresu gospodarowania i obowiązku recyklingu odpadów opakowaniowych. Możliwość uniknięcia wspomnianej opłaty motywuje przedsiębiorców wprowadzających produkty na rynek do stosowania bardziej ekologicznych opakowań.
Opłata produktowa to opłata wiążąca przedsiębiorców wprowadzających na rynek krajowy produkty w opakowaniach, a także produkty objęte obowiązkiem odzysku i recyklingu. Jej celem jest zmotywowanie przedsiębiorców do działania z troską o środowisko naturalne poprzez m.in. stosowanie opakowań wielokrotnego użytku.
Opłata produktowa określona jest w dużej mierze w ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Zawiera ona zapisy o tym, kto uiszcza opłatę produktową, o obowiązkach przedsiębiorców wprowadzających na rynek opakowania, a także o gospodarowaniu odpadów powstałych wskutek prowadzonej działalności. Dodatkowe informacje dotyczące opłaty produktowej i obowiązku recyklingu zawarte są w:
Wszystkie krajowe przepisy są zgodne z unijnymi dyrektywami.
Opłata produktowa to obowiązek wprowadzającego produkty na rynek krajowy przedsiębiorcy. Opłatę produktową firma musi uiszczać również w sytuacji, gdy wprowadza na rynek produkty mające wpływ na środowisko naturalne. Podmioty obowiązuje zatem:
Ze względu na powszechność wykorzystywania opakowań w działalności gospodarczej, to ich w głównej mierze obowiązuje opłata, jeżeli nie wypełnią poziomów recyklingu odpadów. Które opakowania podlegają opłacie produktowej? Mowa o:
Opłatę produktową oblicza się indywidualnie dla każdego przedsiębiorcy. Jej wysokość zależna jest od stawki z kilogram opakowań i ich masy.
Do obliczenia opłaty produktowej stosuje się poniższy wzór:
Symbolem M oznaczono masę opakowań w kilogramach, Prec to wymagany poziom recyklingu w %, pod symbolem OR kryje się osiągnięty przez przedsiębiorcę roczny poziom odzysku, a pod SO — stawka opłaty produktowej dla danego rodzaju opakowań.
Jeżeli po odjęciu od wymaganego poziomu recyklingu wartości osiągniętego poziomu uzyskamy liczbę ujemną, wówczas jako należną opłatę produktową wpisuje się wartość 0.
Na szczęście przedsiębiorcy zobowiązani do opłacania opłaty produktowej za różne rodzaje produktów mogą obliczyć ją dużo szybciej.
W sieci dostępne są kalkulatory opłaty produktowej, które umożliwiają szybkie wyliczenie kwoty do uiszczenia z tytułu opłaty produktowej. Aby z niego skorzystać, przedsiębiorca musi znać masę opakowań z materiałów podlegających opłacie lub poszczególnych produktów. Po ich wpisaniu wartości zostaną przemnożone przez stawki opłaty produktowej za kilogram danego surowca. Kalkulator wyliczy zarówno opłatę produktową dla każdego rodzaju opakowań, jak i jej łączną kwotę.
Stawki za kilogram za poszczególne rodzaje opakowań objęte opłatą produktową zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska. Przepisy regulują również ustawowy poziom recyklingu dla danych surowców — jego wysokość zależy m.in. od wpływu danego materiały na środowisko. Szczegółowe dane zawarliśmy w poniższej tabeli — na ich podstawie wylicza się kwotę opłaty produktowej.
Materiał opakowania | Stawka za kg |
Tworzywo sztuczne | 2,70 zł |
Aluminium | 1,40 zł |
Stal w tym blacha stalowa | 0,80 zł |
Papier i tektura | 0,70 zł |
Szkło | 0,30 zł |
Drewno | 0,30 zł |
Pozostałe | 1,00 zł |
Nie zawsze przedsiębiorca musi uiszczać opłatę produktową. Zdarza się również, że możliwe jest obniżenie jej wysokości. W jaki sposób?
Ustawa wyznacza roczne poziomy recyklingu dla poszczególnych surowców — ich wartości zostały wymienione w poniższej tabeli. Jeżeli przedsiębiorcy uda się je wypełnić, wówczas uniknie opłaty produktowej. Poprzez częściowe wypełnienie obowiązku odzysku i recyklingu możliwe jest również obniżenie wysokości opłaty. Im bliżej uzyskania wymaganego poziomu recyklingu, tym niższa będzie kwota opłaty opakowaniowej. W wypełnieniu obowiązku recyklingu przedsiębiorcom pomagają organizacje odzysku opakowań.
Kolejnym sposobem na zwolnienie z obowiązku uiszczenia opłaty produktowej jest złożenie wniosku o pomoc de minimis. Nie każdy jednak może skorzystać z tego rozwiązania — przeznaczone jest ono dla przedsiębiorców, którzy w minionym roku wprowadzili do obrotu opakowania i produkty, których masa nie przekroczyła 1 tony. Pomoc de minimis przysługująca jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 300 000 euro w ciągu 3 lat kalendarzowych.
Jak ubiegać się o pomoc de minimis? Po spełnieniu wspomnianych wyżej warunków należy:
Wszystkich formalności należy dopełnić do 15 marca każdego roku, co pokrywa się z terminem złożenia sprawozdania i wniesienia opłaty produktowej.
Odzysk odpadów i ich recykling ma ogromny wpływ na środowisko naturalne, ale również na wysokość opłaty produktowej. Po zbliżeniu się do minimalnego poziomu odzysku opakowań przedsiębiorca jest w stanie obniżyć kwotę opłaty produktowej, a po przekroczeniu poziomu recyklingu odpadów — całkowicie jej uniknąć. Część firm może skorzystać również z systemu kaucyjnego w ramach obowiązku odzysku opakowań.
Opłaty produktowej można uniknąć przy zachowaniu pewnych warunków, zależnych od rodzaju produktu wprowadzanego na rynek:
Wraz z początkiem 2024 roku w życie weszły zapisy ustawy zobowiązujące przedsiębiorców wprowadzających na rynek określone produkty w opakowaniach z tworzyw sztucznych do odprowadzania dodatkowej opłaty.
Dyrektywa SUP (Single-Use Plastics Directive, nazywana również dyrektywą plastikową) to dyrektywa unijna dotycząca produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Jej celem jest ograniczenie negatywnego wpływu plastikowych odpadów na środowisko. Polska, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, musiała dostosować krajowe przepisy w tym zakresie do wskazań unijnych.
Dyrektywa zakłada m.in. zakaz obrotu produktami jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (np. plastikowymi sztućcami, słomkami, talerzykami, patyczkami higienicznymi), nowe wymogi dla recyklingu i odzysku, wprowadzenie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), a także konieczność odpowiedniego etykietowania produktów plastikowych jednorazowego użytku.
Dyrektywa SUP nie ma wpływu na opłatę produktową i obowiązuje równocześnie z nią.
Dyrektywa SUP ma wpływ nie tylko na producentów wprowadzających na rynek objęte opakowania opłatą produktową, ale również na konsumentów. Wraz z jej wejściem w życie, klienci ponoszą dodatkową opłatę przy zakupie produktów pakowanych w opakowania jednorazowego użytku, na przykład w plastikowe torby, kubki, pojemniki na żywność i butelki. Celem opłaty jest zniechęcenie klientów do używania opakowań jednorazowych i wykorzystywania bardziej ekologicznych alternatyw.
Opłata za opakowania dla konsumentów wynosi:
Niedopełnienie obowiązku uiszczenia opłaty produktowej za opakowania wiąże się z konsekwencjami dla przedsiębiorcy, przede wszystkim finansowymi.
Jeżeli przedsiębiorca w terminie nie złoży sprawozdania i nie zapłaci opłaty produktowej, wówczas będzie musiał zapłacić ją wraz z należytymi odsetkami. Dodatkowa opłata produktowa naliczana jest od dnia, w którym powinna zostać uiszczona. Sankcje karne mogą grozić podmiotowi również za nieprowadzenie ewidencji opakowań, prowadzenie jej niezgodnie ze stanem rzeczywistym bądź nieprzekazanie środków na publiczne kampanie edukacyjne.
Ustawa o odpadach przewiduje również karę za niezłożenie sprawozdania w BDO
Marszałek województwa pełni kluczową funkcję w egzekwowaniu opłaty produktowej od importerów i producentów. Do jego zadań należą: kontrola i nadzór nad przedsiębiorcami obciążonymi obowiązkiem opłaty, przyjmowanie i weryfikacja rocznych sprawozdań w tym zakresie, wyliczanie opłaty produktowej, a także nakładanie kar za niewywiązywanie się z obowiązków przez przedsiębiorców.
Rejestr BDO to niezwykle istotne narzędzie dla każdego przedsiębiorcy wprowadzającego produkty na rynek. Musi on skrupulatnie uzupełniać go o dane dotyczące wytwarzanych odpadów i sposobów ich gospodarowania. Dokładne uzupełnianie informacji w rejestrze znacznie ułatwia poprawne wypełnienie corocznego sprawozdania, na podstawie którego wyliczana jest opłata produktowa.
Każdy przedsiębiorca, który płaci opłatę produktową, musi wcześniej złożyć odpowiednie sprawozdanie. Obowiązek ten musi wypełnić do 15 marca każdego roku. Sprawozdanie wypełnia się na stronie BDO, a jego adresatem jest marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę firmy lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy.
Opłata produktowa to nie wszystko! Przepisy ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wskazują, że każdy producent, importer i dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia opakowań ma obowiązek prowadzenia działań edukacyjnych z zakresu właściwego gospodarowania opakowaniami.
Na publiczną kampanię edukacyjną z tego zakresu, wprowadzający opakowania ma obowiązek przeznaczyć co najmniej 2% wartości netto opakowań wprowadzonych na rynek w minionym roku. Zadanie prowadzenia kampanii edukacyjnych mogą przejąć na siebie organizacje odzysku opakowań.
Biuro Realizacji Ochrony Środowiska SOZOS to firma specjalizująca się w obszarze opłat środowiskowych. Świadczy usługi dla przedsiębiorstw związane z obliczaniem należnych opłat, składaniem niezbędnych sprawozdań w tym zakresie, a także doradzaniem, celem zmniejszenia kosztów. Współpraca z Biurem SOZOS pomaga firmom w prawidłowym naliczaniu opłat produktowych oraz pozwala uniknąć błędów i konsekwencji prawnych.
W ramach oferowanych usług, pomagamy w zagadnieniach związanych z opłatą produktową. Świadczymy usługi doradcze oraz zapewniamy kompleksową obsługę przedsiębiorstw w zakresie pozostałych obowiązków dotyczących wprowadzania produktów oraz produktów w opakowaniach na rynek.
Oferujemy:
W ramach usług Biura SOZOS, eksperci dokonują analizy działalności firmy pod kątem opłat produktowych. Na podstawie zgromadzonych danych oraz przepisów prawa, naliczają właściwe opłaty, uwzględniając fakultatywne zwolnienia. Takie działanie pozwala przedsiębiorcom na skupienie się na swojej działalności biznesowej.
Po obliczeniu opłat produktowych oraz złożeniu wymaganego sprawozdania, następuje ich rozliczenie przez właściwe miejscowo urzędy marszałkowskie. Biuro SOZOS dba o terminowe przekazanie opłat oraz o prawidłowe sporządzenie dokumentacji związanej z tym procesem. Ponadto, SOZOS służy pomocą w przypadku ewentualnych kontroli, udzielając wsparcia merytorycznego oraz przygotowując niezbędne dokumenty.
Współpraca z Biurem Realizacji Ochrony Środowiska SOZOS to szansa dla przedsiębiorstw na rzetelne wsparcie w zakresie opłat produktowych.
