Monitoring miejsc magazynowania odpadów – najważniejsze informacje

Obowiązek prowadzenia monitoringu wizyjnego miejsc magazynowania odpadów

Od 5 marca 2019 roku wprowadzono obowiązek prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsc magazynowania lub składowania odpadów, na mocy ustawy z 20 lipca 2018 roku o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw. Z kolei od 17 grudnia 2019 roku zaczęły obowiązywać szczegółowe wymagania wynikające z rozporządzenia Ministra Środowiska z 29 sierpnia 2019 roku.

Kogo dotyczy obowiązek prowadzenia monitoringu miejsc magazynowania odpadów?

Monitoringiem wizyjnym muszą zostać objęte miejsca magazynowania odpadów przez podmioty posiadające:
• zezwolenie na zbieranie odpadów,
• zezwolenie na przetwarzanie odpadów,
• pozwolenie na wytwarzanie odpadów uwzględniające zbieranie lub przetwarzanie,
• pozwolenie zintegrowane obejmujące zbieranie lub przetwarzanie odpadów.

Wyjątek stanowi wstępne magazynowanie odpadów przez ich wytwórcę, które nie podlega obowiązkowi monitoringu.

Wymagania techniczne dla monitoringu miejsc magazynowania odpadów

Wizyjny system kontroli musi spełniać następujące warunki:
1. Całodobowy zapis obrazu – rejestrowany obraz powinien być przechowywany przez minimum miesiąc.
2. Identyfikacja osób – system powinien umożliwiać rozpoznanie osób przebywających w obszarze monitorowanym.
3. Zabezpieczenie danych – zapis obrazu musi być chroniony przed utratą, zniszczeniem lub nieautoryzowanym dostępem.
4. Przerwy techniczne – dopuszczalne są tylko w przypadkach konserwacji, przy zachowaniu odpowiednich procedur.

Ponadto system musi być zabezpieczony przed zanikiem zasilania, zapewniając podtrzymanie pracy przez co najmniej dwie godziny.

Obszar objęty monitoringiem

Monitoring powinien obejmować całą powierzchnię magazynowania lub składowania odpadów oraz:

• drogi dojazdowe do 15 m od zewnętrznej krawędzi miejsca magazynowania,
• pas zewnętrzny otaczający odpady o szerokości do 5 m (jeśli podmiot ma do niego prawo).

W przypadku magazynowania lub składowania odpadów na powierzchni powyżej 2 ha system kontroli zapewnia rejestrację obrazu obejmującą:

• pas o minimalnej szerokości 15 m liczonych poziomo od krawędzi zewnętrznej magazynowanych lub składowanych odpadów;
• drogi dojazdowe znajdujące się w miejscu magazynowania lub składowania odpadów, do odległości 15 m od krawędzi zewnętrznej magazynowanych lub składowanych odpadów;
• pas zewnętrzny otaczający odpady o szerokości do 5 m (jeśli podmiot ma do niego prawo).

W przypadku magazynowania lub składowania odpadów w pomieszczeniu zamkniętym system kontroli zapewnia rejestrację obrazu obejmującą:

• magazynowane lub składowane odpady do granicy ścian wewnętrznych tego pomieszczenia, bez pasa otaczającego magazynowane lub składowane odpady;
• bramę wjazdową i wyjazdową do tego pomieszczenia.

W przypadku magazynowania lub składowania odpadów w zbiornikach, w tym w silosach, które nie są przystosowane do przebywania w nich ludzi, system kontroli zapewnia rejestrację obrazu obejmującą:

• powierzchnię w promieniu 5 m od wlotu do zbiornika lub wylotu ze zbiornika, liczonych od wlotu do zbiornika lub wylotu ze zbiornika;
• drogi dojazdowe znajdujące się w miejscu magazynowania lub składowania odpadów, do odległości 15 m od zbiornika.

Dostęp do monitoringu miejsc magazynowania odpadów przez WIOŚ

W przypadku magazynowania lub składowania następujących odpadów palnych:

• paliwo alternatywne oraz odpady przeznaczone bezpośrednio do produkcji takiego paliwa,
• papier oraz tektura,
• tekstylia,
• odpady wielkogabarytowe, z wyłączeniem odpadów metali,
• tworzywa sztuczne, w tym folia, oraz opony i inne odpady z gumy,
• drewno i odpady drewnopochodne,
• odpady pochodzące z przetwarzania odpadów komunalnych, wyłączeniem odpadów pochodzących z termicznego przetwarzania odpadów,
• odpady wielomateriałowe złożone z materiałów, o których mowa w pkt 2, 3, 5 lub 6

– posiadacz odpadów obowiązany do prowadzenia monitoringu miejsc magazynowania odpadów zapewnia wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska właściwemu ze względu na lokalizację miejsca magazynowania lub składowania odpadów dostępność obrazu z wizyjnego systemu kontroli tego miejsca w czasie rzeczywistym przez system teleinformatyczny.

Obraz z monitoringu musi być udostępniony uprawnionym organom, w tym Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska, w czasie rzeczywistym przez system teleinformatyczny. 

Inspektor może weryfikować poprawność działania systemu poprzez próbne logowanie.

Wojewódzki inspektor ochrony środowiska wykorzystuje dostęp do rejestrowanego obrazu w czasie rzeczywistym w przypadku:

• prowadzonej kontroli
• powzięcia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa przeciwko środowisku albo wykroczenia.

Wyjątki od obowiązku prowadzenia monitoringu

Monitoringiem nie muszą być objęte odpady uznane za niepalne i niewchodzące w zakres odpadów niebezpiecznych, a także odpady wymienione w załączniku nr 2a do ustawy o odpadach.

Przedmiotowe odpady niepalne stanowią:

1. odpady obojętne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 118 ustawy o odpadach;
2. odpady spełniające kryteria dopuszczenia odpadów do składowania na składowisku odpadów obojętnych, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 118 ustawy o odpadach;
3. odpady budowlane i rozbiórkowe, z wyłączeniem odpadów drewna, odpadów tworzyw sztucznych, odpadów papieru i odpadów oklein;
4. szkło;
5. odpady zeszklone i z procesów zeszkliwiania;
6. minerały (np. piasek i kamienie, kruszywo);
7. gleba i ziemia, w tym urobek z pogłębiania;
8. odpady metali;
9. odpady fosfogipsów;
10. odpady gipsów;
11. żużle, popioły paleniskowe, pyły z kotłów, popioły lotne, w tym piaski ze złóż fluidalnych, mieszanki popiołowo-żużlowe;
12. rdzenie i formy odlewnicze;
13. odpady materiałów ceramicznych;
14. odpady powstałe z materiałów ogniotrwałych;
15. odpady spoiw mineralnych, w tym cementu, wapna i tynku;
16. odpadowy siarczan żelazowy;
17. osady z dekarbonizacji wody;
18. odpady z fizykochemicznej obróbki kamienia wapiennego – z przesiewu i przepału kamienia wapiennego.

Sankcje za brak monitoringu.

Nieprzestrzeganie obowiązku monitoringu może skutkować sankcjami, w tym karą administracyjną w wysokości do 1 000 000 zł.

Czy awarię monitoringu miejsc magazynowania odpadów należy zgłosić do WIOŚ?

Przepisy nie nakładają obowiązku powiadomienia WIOŚ o awarii systemu.

Można jednak rozważyć wysłanie takiej informacji z podaniem przyczyn (np. pożar), podjętych działaniach i przewidywanym terminie naprawy.

Ustawodawca dopuszcza przerwy w rejestracji obrazu wyłącznie w celu przeprowadzenia prac konserwacyjnych systemu kontroli, nie dłuższe niż 48 godzin w roku kalendarzowym, pod warunkiem wcześniejszego poinformowania właściwego ze względu na lokalizację miejsca magazynowania lub składowania odpadów wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska z przynajmniej trzydniowym wyprzedzeniem.

Dla jakiego zakresu przedsiębiorca zobowiązany jest prowadzić monitoring miejsc magazynowania odpadów, jeżeli zbiera odpady palne oraz niepalne ?

Przedsiębiorca powinien prowadzić monitoring wizyjny dla miejsc magazynowania palnych.

Jeżeli  w tym samym zakładzie magazynowane są również odpady niepalne, brak jest konieczności objęcia ich monitoringiem.

Czy skup złomu powinien być wyposażony w system monitoringu?

Jeżeli skup złomu zbiera wyłącznie odpady niepalne, wymienione w załączniku nr 2a do ustawy o odpadach, nie ma obowiązku prowadzenia monitoringu wizyjnego.

Jakie parametry techniczne powinien spełniać monitoring odpadów?

Parametry urządzeń technicznych systemu kontroli muszą spełniać co najmniej wymagania normy PN-EN 62676-4: 2015-06 Systemy dozoru wizyjnego stosowane w zabezpieczeniach – Część 4: Wytyczne stosowania lub normy, którą przedmiotowa norma zostanie zastąpiona.

Do rejestracji obrazu musimy stosować się kamery stacjonarne typu dzień – noc dostrajające się automatycznie do panującego oświetlenia.

Podsumowanie

Prawidłowo prowadzony monitoring miejsc magazynowania odpadów jest nie tylko wymogiem prawnym, ale także narzędziem zapewniającym bezpieczeństwo środowiska i ochronę przed przestępstwami przeciwko środowisku. Wdrożenie odpowiednich systemów oraz przestrzeganie regulacji to klucz do skutecznego zarządzania odpadami.