Wstęp
Opłata produktowa za opakowania to obowiązkowe świadczenie, które dotyczy przedsiębiorców wprowadzających na rynek polski o produkty w opakowaniach.
W poniższym artykule przyjrzymy się bliżej, kto musi płacić tę opłatę, na czym polega system związany z opłatą i jak można jej uniknąć.
Obok opłaty produktowej, od 2024 r. obowiązuje także tzw. opłata SUP, z której można wydzielić tzw. opłatę konsumencką oraz tzw. opłatę producencką (o której w dalszej części).
Opłata konsumencka jest rozliczana przez przedsiębiorców prowadzących jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane wykonane z tworzyw sztucznych:
– jednorazowe kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka,
– jednorazowe pojemniki na posiłki do bezpośredniego spożycia bez dalszej obróbki, w tym pojemniki na posiłki typu fast food lub napoje lub posiłki, pakowane przez tego przedsiębiorcę w te opakowania.
Więcej o opłacie konsumenckiej – kliknij TUTAJ
Kto płaci opłatę produktową za opakowania ?
Opłatę produktową za opakowania płacą przedsiębiorcy wprowadzający na rynek polski produkty w opakowaniach.
Opłata produktowa za opakowania jest zatem ponoszona przez przedsiębiorców, którzy pakują swoje produkty i sprzedają je klientom w Polsce, w tym także podmioty prowadzące sprzedaż wysyłkową.
Opłatę produktową za opakowaniach ponoszą również przedsiębiorcy, którzy importują produkty w opakowaniach, w tym także na użytek własny. Wówczas rozliczane są opakowania, w których produkty zostały przywiezione do Polski.
Czy producent opakowań płaci opłatę produktową za opakowania ?
Opłata produktowa za opakowania
Producent opakowań nie ponosi opłaty produktowej za opakowania, chyba że sam wykorzystuje opakowania do pakowania swoich produktów. W takiej sytuacji producent opakowań rozlicza się za opakowania wykorzystanie za opakowania własnych produktów, wprowadzonych na rynek polski.
Powyższa reguła dotyczy także importera opakowań.
Opłata producencka za opakowania
Wyjątkiem od reguły z poprzedniego akapitu jest producent opakowań z tworzywa sztucznego.
Producenci i importerzy wprowadzający do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 9 do ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, są zobowiązani do ponoszenia tzw. opłaty producenckiej.
Opłata jest wymagana na poczet pokrycia kosztów związanych z szeroko pojętym gospodarowaniem odpadami, powstałych z produktów tego samego rodzaju jak te, które zostały wprowadzone przez nich do obrotu.
Opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych objęte rozszerzoną odpowiedzialnością producenta
Do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych objętych rozszerzoną odpowiedzialnością producenta należą:
1) pojemniki na żywność, tj. pojemniki takie jak pudełka, z pokrywką lub bez, stosowane w celu umieszczania w nich żywności, która jest:
a) przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos,
b) zazwyczaj spożywana bezpośrednio z pojemnika oraz
c) gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzanie, gotowanie czy podgrzewanie
– w tym pojemniki na żywność typu fast food lub na inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność;
2) pojemniki na napoje o pojemności do trzech litrów, tj. pojemniki stosowane do przechowywania napojów, takie jak butelki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka, oraz wielomateriałowe opakowania na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka, z wyłączeniem szklanych lub metalowych pojemników na napoje, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych;
3) kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka;
4) lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego w rozumieniu art. 8 pkt 15a lit. a ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi.
Jakie opakowania podlegają opłacie produktowej za opakowania ?
Opłacie produktowej podlegają wszystkie opakowania, w których wprowadzono na rynek polski produkty po raz pierwszy.
Ustawodawca podzielił opakowania na następujące grupy:
- Opakowania z tworzyw sztucznych
- Opakowania z aluminium
- Opakowania ze stali w tym blacha stalowa
- Opakowania z opakowania z papieru i tektury
- Opakowania ze szkła
- Opakowania z drewna
- Pozostałe opakowania
- Opakowania wielomateriałowe
Jakie opakowania nie podlegają opłacie produktowej za opakowania ?
Opłacie produktowej nie podlegają opakowania już raz wprowadzone na rynek polski, tj. używane opakowania wielokrotnego użytku.
W przypadku importu opakowań używanych, w których wprowadzone zostały produkty, zasadnym jest ich rozliczenie z opłaty produktowej. Od tej zasady zdarzają się jednak wyjątki, w postaci np. eksportu tych opakowań, w tym samym roku, w którym zostały sprowadzone do kraju.
Jak uniknąć opłaty produktowej za opakowania ?
Wszystkie podmioty, które wprowadzają produkty w opakowaniach, są zobowiązane do rozliczenia tych opakowań.
Jeżeli jednak przedsiębiorca wprowadzający produkty w opakowaniach, w prowadził w danym roku kalendarzowym na rynek mniej niż jedną tonę opakowań, podlega fakultatywnemu zwolnieniu z obowiązku uiszczenia opłaty.
Warunkiem zwolnienia z obowiązku uiszczenia opłaty jest złożenie w terminie do 15 marca wniosku o udzielenie pomocy de minimis razem ze sprawozdaniem z zakresu opakowań w BDO.
Kto jest zwolniony z opłaty produktowej za opakowania ?
Z opłaty zwolnieni mogą być przedsiębiorcy, którzy wprowadzili w danym roku mniej niż 1 tonę opakowań oraz złożyli wniosek o udzielenie pomocy de minimis wraz ze sprawozdaniem składanym w BDO do 15 marca.
Jak rozliczyć opakowania ?
Opłatę produktową rozlicza się w ramach rocznego sprawozdania w BDO składanego do 15 marca za rok poprzedni (w uproszczeniu opłata za opakowania wprowadzone w roku 2023 jest rozliczana do 15 marca 2024 r.)
Rozliczenie opakowań odbywa się przez złożenie odpowiednio wypełnionego sprawozdania w systemie BDO, w tym także w zakresie należnej opłaty produktowej bądź osiągniętego poziomy recyklingu danego rodzaju opakowań.
Co istotne, rozliczenie opakowań powinno zostać zrealizowane na podstawie rocznej ewidencji opakowań, w których wprowadzone zostały produkty na rynek.
Podmioty zobowiązane do odprowadzenia opłaty produktowej są także zobowiązane do jej przelania na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego.
Jaka kara za brak opłaty produktowej ?
W przypadku nierozliczenia opłaty produktowej, co do zasady konieczna jest jej zapłata wraz z należnymi odsetkami, liczonymi od dnia, w którym opłata ta powinna zostać uiszczona.
Oprócz opłaty wraz z odsetkami, podmiotowi, który nie rozliczył opłaty mogą grozić sankcje karne miedzy innymi za:
– niezłożenie sprawozdania w BDO,
– nieprowadzenia ewidencji opakowań,
– prowadzenie ewidencji opakowań niezgodnie ze stanem rzeczywistym
– nieprzekazanie środków na publiczne kampanie edukacyjne.
Podsumowując, opłata produktowa za opakowania to ważny element systemu zarządzania odpadami, który promuje recykling i redukcję odpadów. Znajomość przepisów i odpowiednie zarządzanie opakowaniami może znacząco zmniejszyć obciążenia finansowe przedsiębiorstw.
Dowiedz się więcej o opłacie produktowej:
Jeżeli potrzebujesz pomocy w zakresie opłat produktowych za opakowania, skontaktuj się z nami.