Wytwarzanie odpadów oraz gospodarowanie nimi stanowi przedmiot zainteresowania nie tylko organów kontroli, ale coraz częściej także i społeczeństwa. 

W tym artykule dowiesz się, jakie są obowiązki dotyczące wytwarzania odpadów oraz czy dotyczą one także twojej działalności gospodarczej.

W jakich przypadkach wymagane jest uzyskanie zezwolenia na wytwarzanie odpadów?

Pozwolenie na wytwarzanie odpadów jest pozwoleniem emisyjnym, stanowiącym podstawę do użytkowania instalacji. Jego istotą jest udzielenie zgody na wytwarzanie odpadów, stanowiące emisję.

Zgodnie z art. 180a ustawy Prawo ochrony środowiska, pozwolenie na wytwarzanie odpadów jest wymagane do wytwarzania odpadów:
– o masie powyżej 1 Mg rocznie – w przypadku odpadów niebezpiecznych lub
– o masie powyżej 5000 Mg rocznie – w przypadku odpadów innych niż niebezpieczne.

Jeżeli odpady przekraczające podane wyżej wartości nie powstają w związku z eksploatacją instalacji, wytwórca odpadów nie jest obowiązany do uzyskania tego pozwolenia.

Jeżeli część odpadów na terenie zakładu powstaje w związku z eksploatacją instalacji, a część poza instalacją, przy obliczaniu masy odpadów decydujących o konieczności uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów nie uwzględnia się odpadów niezwiązanych z eksploatacją instalacji.

Co to jest instalacja?

Instalacja to stacjonarne urządzenie techniczne, jak również zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu, a także budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję.

Instalację może stanowić między innymi komora lakiernicza, wytłaczarka, obrabiarka CNC, przesiewacz, urządzenie do odsysania oleju, kruszarka, frezarka.

Kiedy wymagane jest pozwolenie na wytwarzanie odpadów?

Pozwolenie na wytwarzanie odpadów powinno zostać uzyskane przed wytworzeniem odpadów w związku z eksploatacją instalacji, w ilości wskazującej na obowiązek uzyskania tego pozwolenia.

W przypadku stwierdzenia braku pozwolenia na wytwarzanie odpadów przez organy kontroli, może zostać ono wydane po wykazaniu naruszenia. Uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów może stanowić istotną przesłankę odroczenia terminu wstrzymania eksploatacji instalacji.

Kto wydaje decyzję na wytwarzanie odpadów?

W zależności od miejsca położenia instalacji (wytwarzania odpadów) pozwolenie zostanie wydane przez :

1. marszałka województwa w przypadku:

• przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zakładów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko
• przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko realizowanego na terenach innych niż wymienione powyżej
• pozwolenia na wytwarzanie odpadów i pozwolenia zintegrowanego dla instalacji komunalnych, o których mowa w art. 38b ust. 1 pkt 1 ustawy o odpadach.

2. regionalnego dyrektora ochrony środowiska (RDOŚ) – w przypadku wytwarzania odpadów na terenach zamkniętych, ustalonych przez Ministra Obrony Narodowej.

3. starosty – w pozostałych przypadkach.

Co zawiera wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów?

Wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów powinien zawierać:

1. oznaczenie prowadzącego instalację, jego adres zamieszkania lub siedziby;
2. oznaczenie głównego prowadzącego instalację lub określenie zakresu odpowiedzialności poszczególnych prowadzących oznaczone części instalacji za eksploatację instalacji zgodnie z przepisami ochrony środowiska, w przypadku określonym w art. 183b ustawy Poś;
3. adres zakładu, na którego terenie prowadzona jest eksploatacja instalacji;
4. informację o tytule prawnym do instalacji;
5. informacje o rodzaju instalacji, stosowanych urządzeniach i technologiach oraz
6. charakterystykę techniczną źródeł powstawania i miejsc emisji;
7. ocenę stanu technicznego instalacji;
8. informację o rodzaju prowadzonej działalności;
9. opis zakładanych wariantów funkcjonowania instalacji;
10. blokowy (ogólny) schemat technologiczny wraz z bilansem masowym i rodzajami wykorzystywanych materiałów, surowców i paliw, istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska;
11. informację o energii wykorzystywanej lub wytwarzanej przez instalację;
12. wielkość i źródła powstawania albo miejsca emisji – aktualnych i proponowanych – w trakcie normalnej eksploatacji instalacji oraz w warunkach odbiegających od normalnych, w szczególności takich jak rozruch i wyłączenia;
13. warunki lub parametry charakteryzujące pracę instalacji, określające moment zakończenia rozruchu i moment rozpoczęcia wyłączania instalacji;
14. proponowane procedury monitorowania procesów technologicznych istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska, w szczególności pomiaru lub ewidencjonowania wielkości emisji oraz wymagań ochrony przeciwpożarowej w przypadku pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów;
15. deklarowany termin i sposób zakończenia eksploatacji instalacji lub jej oznaczonej części, niestwarzający zagrożenia dla środowiska, jeżeli zakończenie eksploatacji jest przewidywane w okresie, na który ma być wydane pozwolenie;
    deklarowany łączny czas dalszej eksploatacji instalacji, jeżeli ma on wpływ na określenie wymagań ochrony środowiska, oraz deklarowany sposób
16. dokumentowania czasu tej eksploatacji;
17. deklarowany termin oddania instalacji do eksploatacji w przypadku określonym w art. 191a ustawy Poś;
18. czas, na jaki wydane ma być pozwolenie.
    numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz numer REGON posiadacza odpadów, o ile został nadany;
19. wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania, z uwzględnieniem ich podstawowego składu chemicznego i właściwości;
20. określenie ilości odpadów poszczególnych rodzajów przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku;
21. wskazanie sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko;
22. opis dalszego sposobu gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów;
23. wskazanie miejsca i sposobu oraz rodzajów magazynowanych odpadów.

Pozwolenie na wytwarzanie odpadów a operat przeciwpożarowy

W przypadku wytwarzania odpadów palnych lub gospodarowania odpadami palnymi, do wniosku o wydanie pozwolenia należy dołączyć operat przeciwpożarowy spełniający wymagania określone w przepisach ustawy o odpadach oraz w rozporządzenia w sprawie wymagań w zakresie ochrony przeciwpożarowej, jakie mają spełniać obiekty budowlane lub ich części oraz inne miejsca przeznaczone do zbierania, magazynowania lub przetwarzania odpadów.

Operat dotyczy konkretnego rodzaju zamierzonej działalności opisanej we wniosku o wydanie pozwolenia i musi być zbieżny z tym wnioskiem.

Operat przeciwpożarowy musi uwzględniać nie tylko odpady, które mają być wytwarzane, ale wszystkie odpady wytwarzane w zakładzie oraz sposób i miejsca ich magazynowania.

Wykaz odpadów, które można uznać za niepalne określa załącznik nr 2a do ustawy o odpadach.

Pozwolenie na wytwarzanie odpadów a zaświadczenie o niekaralności

do wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów należy dołączyć zaświadczenie o niekaralności prowadzącego instalację:

• za przestępstwa przeciwko środowisku,
• będącego osobą fizyczną albo wspólnika, prokurenta, członka rady nadzorczej lub członka zarządu prowadzącego instalację będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej za przestępstwa, o których mowa w art. 163, 164 lub 168 w zw. z art. 163 § 1 ustawy Kodeks karny.

Zaświadczenia składają przedsiębiorcy wpisani do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz wszystkie osoby wpisane do KRS.

Spółka prawa handlowego prowadząca instalację także jest objęta obowiązkiem dołączenia do wniosku zaświadczenia o niekaralności.

Czy na wszystkie odpady trzeba mieć pozwolenie?

Konieczność uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów dotyczy odpadów wytwarzanych w instalacji. 

Odpady wytwarzanie poza instalacjami nie podlegają obowiązkowi uzyskania zezwolenia w związku z ich wytwarzaniem.

Ile odpadów bez pozwolenia?

Pozwolenie na wytwarzanie odpadów nie jest wymagane w przypadku wytwarzania odpadów:

• o masie do 1 ton rocznie – w przypadku odpadów niebezpiecznych lub
• o masie do 5 000 ton rocznie – w przypadku odpadów innych niż niebezpieczne.

Co grozi za brak pozwolenia na wytwarzanie odpadów?

Kto eksploatuje instalację bez wymaganego pozwolenia lub z naruszeniem jego warunków, albo nie wniósł wymaganego zabezpieczenia podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności, albo grzywny.

W przypadku wprowadzania przez podmiot korzystający ze środowiska substancji lub energii do środowiska bez wymaganego pozwolenia lub z naruszeniem jego warunków, wojewódzki inspektor ochrony środowiska może wstrzymać, w drodze decyzji, użytkowanie instalacji.

Ile trwa wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów?

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, termin na wydanie pozwolenia wynosi, co do zasady ma wynosi miesiąc od dnia złożenia wniosku. Termin ten przeważnie ulega wydłużeniu.

Ile kosztuje pozwolenie na wytwarzanie odpadów?

Opłata za pozwolenie emisyjne na wprowadzanie gazów lub pyłów wynosi:

• 2 011 zł – opłata skarbowa za wydanie pozwolenia, jeśli jesteś dużym przedsiębiorcą
• 506 zł – opłata skarbowa za wydanie pozwolenia, jeśli prowadzisz działalność wytwórczą w rolnictwie, jesteś mikro przedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą lub osobą fizyczną
• 150% stawki określonej powyżej – opłata skarbowa za wydanie pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza, wydanego w wyniku przeprowadzenia postępowania kompensacyjnego