Home » Środowisko
Kategorie
Gospodarowanie odpadami Kontrola WIOŚ Przetwarzanie odpadów

Zabezpieczenie roszczeń magazynowanych odpadów – wszystko co musisz wiedzieć

Zabezpieczenie roszczeń w gospodarce odpadami – co musisz wiedzieć na podstawie art. 48a ustawy o odpadach?

Wprowadzenie obowiązku ustanowienia zabezpieczenia roszczeń dla posiadaczy odpadów stanowi jedno z kluczowych narzędzi zapobiegających porzucaniu odpadów i związanym z tym kosztom środowiskowym oraz finansowym. 

Art. 48a ustawy o odpadach reguluje tę kwestię w sposób szczegółowy i wieloaspektowy. Poniżej wyjaśniamy najważniejsze zagadnienia, które powinien znać każdy podmiot działający w sektorze gospodarki odpadami.

Kogo dotyczy obowiązek zabezpieczenia finansowego odpadów ?

Zabezpieczenie roszczeń musi ustanowić każdy posiadacz, który jest zobowiązany do uzyskania zezwolenia na zbieranie lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów. 

Obowiązek ten ma na celu zapewnienie środków na pokrycie kosztów działań zastępczych, czyli takich, które organy administracji będą musiały podjąć w przypadku niewywiązania się posiadacza odpadów z obowiązków usunięcia odpadów lub likwidacji szkód środowiskowych.

Co obejmuje zabezpieczenie roszczeń?

Zabezpieczenie ma pokrywać koszty:

  • usunięcia odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do ich magazynowania lub składowania,
  • zagospodarowania tych odpadów,
  • usunięcia negatywnych skutków w środowisku lub szkód w środowisku,
  • także w przypadku odpadów powstałych np. w wyniku akcji gaśniczej.
  • Koszty te mogą wynikać m.in. z decyzji o cofnięciu zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów.

Kategorie odpadów i stawki zabezpieczenia roszczeń

1) 1500 zł – w przypadku odpadów niebezpiecznych, z wyłączeniem odpadów stanowiących odpady niebezpieczne, o których mowa w pkt 5 i 6;

2) 600 zł – w przypadku następujących odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne:

a) niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetworzenia odpadów komunalnych innych niż wskazane w pkt 3, 4 i 7 -9,
b) odpadów palnych stanowiących paliwo alternatywne oraz odpadów przeznaczonych bezpośrednio do produkcji takiego paliwa innych niż wskazane w pkt 4 i 5;

3) 400 zł – w przypadku następujących odpadów palnych magazynowanych selektywnie innych niż wskazane w pkt 5 i 7:
a) papier,
b) tektura,
c) tekstylia,
d) tworzywa sztuczne, w tym folia, oraz opony i inne odpady z gumy,
e) odpady wielomateriałowe złożone z materiałów, o których mowa w lit. a-d, oraz opakowania wielomateriałowe,
f) odpady wielkogabarytowe, z wyłączeniem odpadów metali, o których mowa w pkt 10;

4) 400 zł – w przypadku odpadów magazynowanych przez posiadacza odpadów prowadzącego termiczne przekształcanie odpadów w spalarniach odpadów lub współspalarniach odpadów, przeznaczonych bezpośrednio do termicznego przekształcania odpadów;

5) 300 zł – w przypadku:
a) pojazdów wycofanych z eksploatacji,
b) odpadów powstałych w wyniku przetworzenia pojazdów wycofanych z eksploatacji, z wyłączeniem odpadów metali, o których mowa w pkt 10,
c) będących odpadami części samochodów osobowych usuniętych w trakcie naprawy, z wyłączeniem odpadów metali, o których mowa w pkt 10,
d) zużytych baterii lub zużytych akumulatorów,
e) odpadów powstałych w wyniku przetworzenia zużytych baterii lub przetworzenia zużytych akumulatorów, z wyłączeniem odpadów metali, o których mowa w pkt 10,
f) zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
g) odpadów powstałych w wyniku przetworzenia zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, z wyłączeniem odpadów metali, o których mowa w pkt 10;

6) 300 zł – w przypadku olejów odpadowych;

7) 200 zł – w przypadku następujących odpadów palnych magazynowanych selektywnie i przyjętych do procesu recyklingu przez posiadacza odpadów prowadzącego proces recyklingu:
a) papier,
b) tektura;

8) 30 zł – w przypadku odpadów z procesów termicznych, odpadów ze spalarni odpadów oraz odpadów wydobywczych;

9) 1 zł – w przypadku odpadów:
a) ulegających biodegradacji będących substratami do wytwarzania lub pozostałościami z wytwarzania: biogazu rolniczego, biogazu pozyskanego z oczyszczalni ścieków lub innego biogazu,
b) wytworzonych w trakcie prac prowadzonych na drogach publicznych i na drogach kolejowych, które mogą być ponownie wykorzystane do budowy, remontów i prac utrzymaniowych na drogach publicznych i na drogach kolejowych;

10) 1 zł – w przypadku odpadów metali;

11) 300 zł – w przypadku odpadów:
a) innych niż wskazane w pkt 2-10,
b) niespełniających kryteriów dopuszczenia odpadów do składowania na składowisku odpadów obojętnych, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 118 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

Jak oblicza się wysokość zabezpieczenia?

Wysokość zabezpieczenia roszczeń oblicza się jako iloczyn największej masy odpadów, które mogłyby być magazynowane w danym miejscu, oraz stawki zabezpieczenia określonej w rozporządzeniu Ministra Środowiska (Dz.U. 2019 poz. 256).

Co istotne:

  • chodzi o odpady, które potencjalnie mogą być magazynowane, nawet jeśli fizycznie nie są obecne,
  • W przypadku odpadów należących jednocześnie do więcej niż jednej kategorii spośród kategorii, o których mowa w ust. 1, przyjmuje się najwyższą stawkę spośród stawek określonych dla tych kategorii.
  • W przypadku magazynowania odpadów należących do różnych kategorii, o których mowa w ust. 1, jeżeli suma maksymalnych mas odpadów jest mniejsza lub równa największej masie odpadów oraz jeżeli pośród tych kategorii są magazynowane odpady należące do kategorii, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, przyjmuje się najwyższą stawkę spośród stawek określonych dla tych kategorii.
  • W przypadku magazynowania odpadów należących do różnych kategorii, o których mowa w ust. 1 pkt 3-11, jeżeli suma maksymalnych mas odpadów jest mniejsza lub równa największej masie odpadów, przyjmuje się stawkę obliczoną zgodnie z wzorem określonym w załączniku do rozporządzenia.
  • W przypadku magazynowania odpadów należących do różnych kategorii, o których mowa w ust. 1, jeżeli suma maksymalnych mas odpadów jest większa od największej masy odpadów, przyjmuje się najwyższą stawkę spośród stawek określonych dla tych kategorii.
  • W przypadku gdy w ramach prowadzonej działalności odpady są magazynowane w odrębnych instalacjach, odrębnych obiektach budowlanych lub ich częściach lub innych odrębnych miejscach magazynowania odpadów, przyjmuje się stawkę zgodnie z ust. 4-6 odrębnie dla każdej instalacji, każdego obiektu budowlanego lub jego części lub każdego innego miejsca magazynowania odpadów.

Formy zabezpieczenia

Ustawodawca przewidział cztery formy zabezpieczenia:

  • depozyt pieniężny,
  • gwarancja bankowa,
  • gwarancja ubezpieczeniowa,
  • polisa ubezpieczeniowa.

Ostateczną formę oraz wysokość zabezpieczenia ustala właściwy organ w drodze postanowienia, od którego przysługuje zażalenie w terminie 7 dni.

Wyjątki od obowiązku

Z obowiązku zabezpieczenia roszczeń zwolniono:

  1. posiadaczy odpadów obojętnych, spełniających określone kryteria,
  2. posiadaczy niektórych rodzajów odpadów (np. popioły, żużle, niezanieczyszczona ziemia z wykopów).

Kiedy następuje zwrot zabezpieczenia?

Zabezpieczenie może zostać zwrócone, jeśli:

  • odmówiono wydania zezwolenia,
  • zezwolenie wygasło z powodów przewidzianych ustawą,
  • posiadacz odpadów wykonał wszystkie obowiązki związane z usunięciem odpadów i szkód w środowisku.

Wniosek o zwrot należy złożyć wraz z wymaganymi załącznikami, a decyzję w tej sprawie wydaje właściwy organ.

Kto nadzoruje obowiązek?

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ) ma kompetencje do kontroli ustanowienia zabezpieczenia. Brak ważnego zabezpieczenia w odpowiedniej formie i wysokości skutkuje odmową wydania zezwolenia lub cofnięciem już wydanego zezwolenia.

Podsumowanie

Art. 48a ustawy o odpadach ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami w Polsce. Zabezpieczenie roszczeń to nie tylko obowiązek formalny, ale także realne narzędzie chroniące środowisko i interes publiczny. Posiadacze odpadów muszą pamiętać o konieczności jego ustanowienia, utrzymywania przez cały okres obowiązywania zezwolenia oraz dostosowywania do zmieniających się okoliczności.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w zakresie zezwolenia na zbierania lub przetwarzanie odpadów, skontaktuj się z nami.

Kategorie
Pozwolenie na emisję

Pozwolenie na emisję gazów lub pyłów do powietrza – Wszystko, co musisz wiedzieć

Kiedy wymagane jest pozwolenie na emisję gazów lub pyłów do powietrza?

Zgodnie z treścią ustawy Prawo ochrony środowiska, eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, jest dozwolona po uzyskaniu pozwolenia.

Jako instalację, zgodnie z art. 3 pkt. 6 ustawy Prawo ochrony środowiska, rozumie się:

  • stacjonarne urządzenie techniczne,
  • zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położone są na terenie jednego zakładu,
  • budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami,

których eksploatacja może spowodować emisję.

Instalacją jest faktycznie każde urządzenie, którego praca odbywa się w stałym miejscu, i które emituje substancje do środowiska (np. kocioł grzewczy, stanowisko spawalnicze, budynek inwentarski, lakiernia, suszarnia, silos). Również urządzenia mobilne, takie jak  np. agregat prądotwórczy czy przesiewacz mobilny, są uznawane za instalację ze względu na fakt, że podczas pracy są unieruchomione.

W związku z powyższym, co do zasady, każde wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów z instalacji wymaga uzyskania pozwolenia.

Przypadki wyłączone spod konieczności uzyskania pozwolenia, są określone w rozporządzeniu, określającym przypadki, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia.

Jedną z głównych przesłanek decydujących o konieczności uzyskania pozwolenia na emisję zanieczyszczeń do powietrza jest fakt wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza w sposób zorganizowany, tj. za pośrednictwem przeznaczonych do tego celu środków technicznych.

Jeśli emisja odbywa się w sposób zorganizowany, np. poprzez komin lub wentylację mechaniczną, wprowadzanie substancji do powietrza może wymagać pozwolenia.

Wyjątkiem od konieczności spełnienia przesłanki emisji w sposób zorganizowany jest ponadnormatywna emisja LZO – wymaga się pozwolenia również w przypadku emisji niezorganizowanej.

Warto jeszcze podkreślić, że w przypadku instalacji nowo zbudowanej lub przebudowanej, koniecznie należy uzyskać pozwolenie przed oddaniem instalacji do użytkowania.

Który urząd wydaje pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza?

Pozwolenie wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej na wniosek prowadzącego instalację.

Pozwolenie emisyjne wydaje starosta, prezydent miasta lub marszałek województwa lub regionalny dyrektor ochrony środowiska.

Marszałek województwa wydaje pozwolenia emisyjne, które mieszczą się w poniższym zakresie:

  • dla przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zakładów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;
  • dla przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, realizowanego na terenach innych niż wymienione w pkt 1;
  • pozwolenia na wytwarzanie odpadów i pozwolenia zintegrowanego dla instalacji komunalnych, o których mowa w art. 38b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska (RDOŚ) wydaje pozwolenie na emisję pyłów lub gazów do powietrza na terenach zamkniętych (np. teren kolei).

Starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) wydaje pozwolenie na emisję w pozostałym zakresie.

Co zawiera wniosek o wydanie pozwolenia emisyjnego na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza?

Wymogi dotyczące wniosku o wydanie pozwolenia określone zostały w art. 221 ustawy Prawo Ochrony Środowiska.

Wniosek o wydanie pozwolenia na emisję gazów lub pyłów powinien zawierać:

  1. oznaczenie prowadzącego instalację, jego adres zamieszkania lub siedziby;
  2. oznaczenie głównego prowadzącego instalację lub określenie zakresu odpowiedzialności poszczególnych prowadzących oznaczone części instalacji za eksploatację instalacji zgodnie z przepisami ochrony środowiska, w przypadku określonym w art. 183b;
  3. adres zakładu, na którego terenie prowadzona jest eksploatacja instalacji;
  4. informację o tytule prawnym do instalacji;
  5. informacje o rodzaju instalacji, stosowanych urządzeniach i technologiach oraz charakterystykę techniczną źródeł powstawania i miejsc emisji;
  6. ocenę stanu technicznego instalacji;
  7. informację o rodzaju prowadzonej działalności;
  8. opis zakładanych wariantów funkcjonowania instalacji;
  9. blokowy (ogólny) schemat technologiczny wraz z bilansem masowym i rodzajami wykorzystywanych materiałów, surowców i paliw, istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska;
  10. informację o energii wykorzystywanej lub wytwarzanej przez instalację;
  11. wielkość i źródła powstawania albo miejsca emisji – aktualnych i proponowanych – w trakcie normalnej eksploatacji instalacji oraz w warunkach odbiegających od normalnych, w szczególności takich jak rozruch i wyłączenia;
  12. warunki lub parametry charakteryzujące pracę instalacji, określające moment zakończenia rozruchu i moment rozpoczęcia wyłączania instalacji;
  13. informację o planowanych okresach funkcjonowania instalacji w warunkach odbiegających od normalnych;
  14. informację o istniejącym lub przewidywanym oddziaływaniu emisji na środowisko;
  15. wyniki pomiarów wielkości emisji z instalacji, jeżeli przeprowadzenie pomiarów było wymagane;
  16. zmiany wielkości emisji, jeżeli nastąpiły po uzyskaniu ostatniego pozwolenia dla instalacji;
  17. proponowane działania, w tym wyszczególnienie środków technicznych mających na celu zapobieganie lub ograniczanie emisji, a jeżeli działania mają być realizowane w okresie, na który ma być wydane pozwolenie – również proponowany termin zakończenia tych działań;
  18. proponowane procedury monitorowania procesów technologicznych istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska, w szczególności pomiaru lub ewidencjonowania wielkości emisji oraz wymagań ochrony przeciwpożarowej w przypadku pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów;
  19. deklarowany termin i sposób zakończenia eksploatacji instalacji lub jej oznaczonej części, niestwarzający zagrożenia dla środowiska, jeżeli zakończenie eksploatacji jest przewidywane w okresie, na który ma być wydane pozwolenie;
  20. deklarowany łączny czas dalszej eksploatacji instalacji, jeżeli ma on wpływ na określenie wymagań ochrony środowiska, oraz deklarowany sposób dokumentowania czasu tej eksploatacji;
  21. deklarowany termin oddania instalacji do eksploatacji w przypadku określonym w art. 191a;
  22. czas, na jaki wydane ma być pozwolenie.

Kiedy nie jest wymagane pozwolenie na emisję do powietrza?

Zgodnie z rozporządzeniem, pozwolenia nie wymaga wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza w przypadku instalacji określonych w załączniku do rozporządzenia. Są to:

– Instalacje energetyczne o nominalnej mocy cieplnej do:

  • 5 MW – opalane węglem kamiennym;
  • 10 MW – opalane koksem, biomasą, olejem napędowym, olejem opałowym, benzyną, biopaliwami ciekłymi lub opalane koksem, biomasą, olejem napędowym, olejem opałowym, benzyną, biopaliwami ciekłymi oraz węglem kamiennym, z tym że nominalna moc cieplna wprowadzona w węglu kamiennym nie przekracza 5 MW;
  • 15 MW – opalane paliwem gazowym lub opalane paliwem gazowym oraz węglem kamiennym, koksem, biomasą, olejem napędowym, olejem opałowym, benzyną, biopaliwami ciekłymi5), z tym że nominalna moc cieplna wprowadzona w węglu kamiennym nie przekracza 5 MW, a nominalna moc cieplna wprowadzona w węglu kamiennym, koksie, biomasie, oleju napędowym, oleju opałowym, benzynie, biopaliwach ciekłych, nie przekracza 10 MW.

– Instalacje inne niż energetyczne – o nominalnej mocy cieplnej do 1 MW, opalane węglem kamiennym, koksem, biomasą, olejem napędowym, olejem opałowym, benzyną, biopaliwami ciekłymi, paliwem gazowym, z których:

  • wprowadzane do powietrza gazy lub pyły pochodzą wyłącznie ze spalania tych paliw
  • wprowadzane do powietrza gazy lub pyły pochodzące z prowadzonych w tych instalacjach procesów innych niż spalanie paliw nie powodują przekroczenia 10 % dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu albo 10 % wartości odniesienia, uśrednionych dla 1 godziny.

– Instalacje do produkcji szkła – o wydajności mniejszej niż 1 Mg na dobę.

– Instalacje do suszenia, brykietowania lub mielenia węgla – o mocy przerobowej mniejszej niż 30 Mg surowca na godzinę.

– Instalacje do produkcji wapna palonego – o wydajności mniejszej niż 10 Mg na dobę.

– Instalacje do spawania – obejmujące nie więcej niż 3 stanowiska spawalnicze.

– Instalacje do chowu lub hodowli zwierząt – z wyłączeniem instalacji zaliczonych do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 60 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

– Instalacje do powlekania – do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych z instalacji i w których zużywa się mniej niż jedną tonę powłok w ciągu roku.

– Zbiorniki materiałów sypkich – o pojemności mniejszej niż 50 m3.

– Instalacje do przetwórstwa owoców lub warzyw – o zdolności produkcyjnej mniejszej niż 50 Mg na rok.

– Instalacje do suszenia owoców, warzyw, zboża, innych płodów rolnych lub leśnych.

– Instalacje do przechowywania owoców, warzyw, zboża, innych płodów rolnych lub leśnych.

– Młyny spożywcze.

– Instalacje stosowane w gastronomii.

– Instalacje do produkcji węgla drzewnego.

– Instalacje do przesyłu, przeładunku lub magazynowania paliw płynnych.

– Instalacje do oczyszczania ścieków.

– Instalacje do odprowadzania gazu składowiskowego do powietrza.

– Zbiorniki bezodpływowe kanalizacji lokalnej.

– Dygestoria.

– Garaże.

Pozwolenia na emisję nie wymaga także wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z innych niż określone powyżej instalacji, do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych, w przypadku gdy spełniony jest przynajmniej jeden z poniższych warunków:

1) gazy lub pyły są wprowadzane z instalacji do powietrza w sposób niezorganizowany, bez pośrednictwa przeznaczonych do tego celu środków technicznych lub za pośrednictwem wentylacji grawitacyjnej;

2) żadna z substancji wprowadzanych z instalacji do powietrza nie jest objęta poziomami dopuszczalnymi lub wartościami odniesienia w powietrzu;

3) instalacja stosowana jest wyłącznie do badania, rozwoju lub testowania nowych produktów lub procesów technologicznych przez okres nie dłuższy niż dwa lata.

Pozwolenia emisyjnego nie wymaga także wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z innych niż określone w ust. 1 lub 2 rodzajów instalacji, do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych, w przypadku gdy żadna z substancji wprowadzanych do powietrza z wszystkich tych rodzajów instalacji położonych na terenie jednego zakładu nie powoduje przekroczenia 10 % dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu albo 10 % wartości odniesienia, uśrednionych dla 1 godziny.

Ile kosztuje pozwolenie emisyjne na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza?

Opłata za pozwolenie emisyjne na wprowadzanie gazów lub pyłów wynosi:

  • 2 011 zł – opłata skarbowa za wydanie pozwolenia, jeśli jesteś dużym przedsiębiorcą
  • 506 zł – opłata skarbowa za wydanie pozwolenia, jeśli prowadzisz działalność wytwórczą w rolnictwie, jesteś mikro przedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą lub osobą fizyczną
  • 150% stawki określonej powyżej – opłata skarbowa za wydanie pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza, wydanego w wyniku przeprowadzenia postępowania kompensacyjnego

Ile trwa wydanie pozwolenia na emisję gazów lub pyłów do powietrza ?

Procedura związana z wydaniem pozwolenia na emisją gazów lub pyłów do powietrza wynosi miesiąc od dnia złożenia wniosku właściwemu organowi. Termin ten może jednak ulec wydłużeniu.