System kaucyjny za opakowania w gastronomii

System kaucyjny to mechanizm, który ma na celu ograniczenie ilości odpadów opakowaniowych i zwiększenie poziomu recyklingu.W Polsce, jak i w wielu innych krajach, wdrożenie tego systemu jest odpowiedzią na rosnące wyzwania związane z ochroną środowiska.W artykule tym omówimy szczegółowo, czym jest system kaucyjny, kogo i czego dotyczy, jakie obowiązki nakłada na przedsiębiorców oraz jakie kary grożą za niewywiązanie się z tych obowiązków.

Na czym polega kaucyjny dotyczący opakowań ?

System kaucyjny to zorganizowany sposób gospodarowania opakowaniami, w którym pobiera się kaucję przy zakupie produktów w opakowaniach.Kaucja ta jest zwracana konsumentowi po oddaniu opakowania do wyznaczonego punktu zbiórki.Zgodnie z przepisami, system kaucyjny obejmuje procesy związane z gromadzeniem, transportem, przetwarzaniem i ponownym użyciem lub recyklingiem opakowań po napojach.Mechanizm ten wspiera zrównoważone gospodarowanie zasobami i zmniejsza ilość odpadów trafiających na wysypiska.

Jakiego rodzaju opakowań dotyczy system kaucyjny ?

System kaucyjny obejmuje opakowania na napoje, tj. opakowania na płyn przeznaczony do bezpośredniego wypicia, bez konieczności poddania go obróbce, w szczególności na wodę, sok, nektar, mleko, jogurt i inny pitny produkt mleczny, napój alkoholowy.

Z zakresu ww. opakowań wyłączone są między innymi opakowania na płyny będące produktami leczniczymi, czy też wyrobami medycznymi.System kaucyjny dotyczy zatem opakowań, które spełniają określone kryteria.Są to opakowania na napoje, wykonane z tworzyw sztucznych, szkła lub metalu, o pojemności od 1 litra do 3 litrów.W skład opakowań objętych systemem wchodzą:

• Butelki plastikowe jednorazowe do 3 litrów,
• Butelki szklane do 1,5 litra,
• Puszki metalowe do 1 litra.

Obowiązki przedsiębiorców prowadzących jednostki handlowe w zakresie systemu kaucyjnego

Przedsiębiorcy prowadzący jednostki handlowe, w których użytkownikom końcowym są oferowane napoje w opakowaniach objęte systemem kaucyjnym, zostały podzielone na:

1. jednostki o powierzchni sprzedaży nie większej niż 200 m2,

2. jednostki o powierzchni sprzedaży powyżej 200 m2.

W pierwszym przypadku, ustawodawca zobowiązał przedsiębiorców do uczestniczenia w systemie kaucyjnym w zakresie pobierania kaucji. Dopuszczono jednocześnie możliwość uczestniczenia tych podmiotów w systemie zwracania kaucji oraz zbierania pustych opakowań i odpadów opakowaniowych.Przedsiębiorcy prowadzący większe jednostki handlowe (o powierzchni sprzedaży powyżej 200 m2) są obowiązani do uczestniczenia w systemie kaucyjnym w zakresie pobierania i zwracania kaucji oraz zbieraniu pustych opakowań i odpadów opakowaniowych.Odbiór opakowań może następować na zasadzie zbiórki ręcznej bądź w automatach do zbiórki opakowań.W zakresie zawierania umów przez prowadzących jednostki handlowe z podmiotami reprezentującymi, prowadzący jednostki o powierzchni sprzedaży nie większej niż 200 m2, są zobowiązani do zawarcia umowy co najmniej z jednym podmiotem reprezentującym.Prowadzący większe jednostki handlowe mają obowiązek zawrzeć umowę z każdym podmiotem reprezentującym.

Czy restauracje, które oferują napoje w opakowaniach muszą przystąpić do systemu kaucyjnego ?

Jeżeli napój będzie sprzedawany w opakowaniu (np. butelce) na wynos, opakowanie to będzie podlegało kaucji

Czy restauracje o powierzchni większej niż 200 m2 muszą przystąpić do systemu kaucyjnego ?

Zgodnie z art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przez powierzchnię sprzedaży rozumie się tę część ogólnodostępnej powierzchni obiektu handlowego stanowiącego całość techniczno-użytkową, przeznaczonego do sprzedaży detalicznej, w której odbywa się bezpośrednia sprzedaż towarów (bez wliczania do niej powierzchni usług i gastronomii oraz powierzchni pomocniczej, do której zalicza się powierzchnie magazynów, biur, komunikacji, ekspozycji wystawowej itp.)W związku z powyższym, zasadnym wydaje się przyjęcie tezy, że do powierzchni decydującej o konieczności przystąpienia do systemu kaucyjnego wlicza się tą część jednostki gastronomicznej, na której faktycznie odbywa się sprzedaż produktów, tj. z wyłączeniem powierzchni, na której spożywa się posiłki.

Czy restauracje, które będą odbierały puste opakowania, muszą posiadać zezwolenie na zbieranie odpadów ?

Podmioty, które będą odbierały puste opakowania nie będą musiały posiadać decyzji na zbieranie odpadów w przypadku odbierania pustych opakowań.Zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy o odpadach, z obowiązku uzyskania odpowiednio zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów zwalnia się podmiot prowadzący działalność inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami, który zbiera odpady opakowaniowe i odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, w tym zbieranie leków i opakowań po lekach przez apteki, przyjmowanie zużytych artykułów konsumpcyjnych w sklepach, systemy zbierania odpadów w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, urzędach i instytucjach (nieprofesjonalna działalność w zakresie zbierania odpadów).

Czy kaucja wyłącza opłatę produktową ?

Pobranie kaucji za opakowanie nie wyłącza obowiązków związanych z rozliczeniem opłaty produktowej za wprowadzanie produktów w opakowaniach.

Czytaj więcej – Opłata produktowa za opakowania

Kary za niewywiązanie się z obowiązków dotyczących systemu kaucyjnego

Kary za nieprzestrzeganie systemu kaucyjnego uregulowano w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi.

Wysokość kar, jest różna i zależy od rodzaju nieprzestrzeganego obowiązku. Przedział kar ustalono w wysokości od 10 tys. zł do 500 tys. zł.

Nadzór nad przestrzeganiem przepisów w zakresie systemu kaucyjnego sprawuje Inspekcja Ochrony Środowiska.