BDO w zakładzie produkcyjnym
W ramach niniejszego wpisu staramy się w przystępny, opisowy sposób wyjaśnić obowiązki zakładu produkcyjnego w systemie BDO: od rejestracji (art. 50–51 ustawy o odpadach), przez ewidencję (art. 66) i karty przekazania odpadów – KPO (art. 67), aż po pozwolenie na wytwarzanie odpadów (art. 180a Prawa ochrony środowiska) oraz obowiązki wprowadzającego produkty w opakowaniach.
Po co jest BDO i kogo dotyczy ?
BDO (Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami) służy identyfikacji podmiotów i śledzeniu strumieni odpadów.
Zgodnie z art. 50 ustawy o odpadach do rejestru wpisują się na wniosek m.in. wprowadzający produkty w opakowaniach, prowadzący odzysk/recykling oraz inne podmioty wskazane w przepisie. Z kolei art. 51 przewiduje przypadki wpisu z urzędu.
Obowiązek ciąży na przedsiębiorcy wykonującym działalność wymienioną w przepisach — nie na wielkości firmy. Rejestr prowadzi marszałek województwa, a numer BDO jest niezbędny, by legalnie prowadzić czynności objęte ustawą.
Rejestracja w BDO — co zgłaszasz i dlaczego?
Numer BDO jest wymagany, ponieważ art. 50 uzależnia legalność określonych rodzajów działalności od wpisu do rejestru. We wniosku wskazujesz role (np. wytwórca odpadów, wprowadzający produkty w opakowaniach), odpowiednie działy rejestrowe oraz dane zakładu.
Potrzebujesz wsparcia przy rejestracji? Przejmiemy formalności
Ewidencja odpadów (art. 66 ustawy o odpadach) — co, jak i przez kogo?
Art. 66 nakłada na posiadacza odpadów obowiązek prowadzenia ewidencji ilościowej i jakościowej. W praktyce w zakładzie produkcyjnym posiadaczem jest wytwórca odpadu do momentu jego przekazania uprawnionemu podmiotowi. Ewidencję prowadzi się elektronicznie w BDO, z wykorzystaniem kart przekazania odpadów (KPO) oraz na kartach ewidencji odpadów (KEO).
Dobre praktyki:
- Identyfikacja punktów powstawania odpadów i właściwy dobór kodów odpadów.
- Ważenie i raportowanie mas — zapewnienie ciągłości danych.
- Upoważnienia i szkolenia dla osób odpowiedzialnych za KEO/KPO.
Karta przekazania odpadów (KPO) — obowiązki z art. 67
Art. 67 reguluje dokumenty ewidencji. KPO wystawia przekazujący odpad przy każdej dostawie do odbiorcy. W KPO potwierdza się m.in. kod, masę, dane odbiorcy i transportującego. Po zakończeniu transportu i przyjęciu odpadu następują potwierdzenia w systemie.
- Przekazujący: sporządza KPO i odpowiada za zgodność danych.
- Transportujący: potwierdza dane o przewozie.
- Odbiorca: potwierdza przyjęcie i dalsze zagospodarowanie zgodnie z decyzją.
Pozwolenie na wytwarzanie odpadów — art. 180a Prawa ochrony środowiska
Gdy wytwarzasz odpady w związku z eksploatacją instalacji i przekraczasz progi: ponad 1 Mg/rok odpadów niebezpiecznych lub ponad 5000 Mg/rok odpadów innych niż niebezpieczne, wymagane jest pozwolenie na wytwarzanie odpadów (art. 180a POŚ). Organem właściwym jest co do zasady marszałek województwa.
Chcesz policzyć progi i przygotować wniosek? Pomagamy w uzyskiwaniu pozwoleń
Wprowadzanie produktów w opakowaniach i opłata produktowa
Wprowadzający produkty w opakowaniach (tj. producent lub importer) ma obowiązki rejestrowe i sprawozdawcze w BDO oraz musi osiągać wymagane poziomy odzysku i recyklingu. Jeśli poziomy nie zostaną osiągnięte, uiszcza się opłatę produktową (zwyczajowo rozliczaną do 15 marca za rok poprzedni).
Zredukuj ryzyko wysokiej opłaty — audyt opakowaniowy i współpraca z organizacją odzysku
Role i odpowiedzialności w praktyce
- Wytwórca/posiadacz odpadów: ewidencja (art. 66), KPO (art. 67), wpis do BDO (art. 50–51).
- Prowadzący instalację: ocena progów i pozwolenie na wytwarzanie odpadów (art. 180a POŚ).
- Transportujący: potwierdzenia transportu w KPO.
- Odbiorca: przyjęcie i legalne zagospodarowanie odpadu.
- Wprowadzający produkty w opakowaniach: poziomy odzysku/recyklingu lub opłata produktowa.
Co jest instalacją? — definicja z Prawa ochrony środowiska
Prawo ochrony środowiska definiuje instalację jako m.in. stacjonarne urządzenie techniczne, a także zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których dysponuje ten sam podmiot i które znajdują się na terenie jednego zakładu, oraz budowle niebędące urządzeniami technicznymi. W praktyce będzie to np. linia produkcyjna, kotłownia, lakiernia, silosy, reaktory — o ile tworzą funkcjonalną całość lub też samodzielnie.
Definicja jest kluczowa przy ustalaniu, czy odpady są wytwarzane „w związku z eksploatacją instalacji” i czy powstaje obowiązek uzyskania pozwolenia (art. 180a POŚ).
Ryzyka i jak je neutralizować
- Błędny zakres ról i działów w rejestrze BDO — wykonaj audyt obowiązków i uzupełnij wpis.
- Ewidencja nieodzwierciedlająca stanu faktycznego — uporządkuj kody, ważenie i obieg dokumentów.
- Nieprawidłowe lub spóźnione KPO — wdróż checklisty operacyjne i kontrolę jakości danych.
- Przekroczone progi bez pozwolenia — policz strumienie odpadowe „instalacyjne” i złóż wniosek.
- Braki w rozliczeniach opakowaniowych — zapewnij poziomy odzysku lub rozlicz opłatę produktową.
Co zrobić od ręki w typowym zakładzie?
- Zweryfikować role z art. 50–51 i kompletność wpisu BDO.
- Ustawić ewidencję (art. 66) i obieg KPO (art. 67) — odpowiedzialne osoby, upoważnienia, harmonogramy.
- Policzyć roczne ilości odpadów z eksploatacji instalacji i ocenić wymóg pozwolenia (art. 180a POŚ).
- Zweryfikować status wprowadzającego produkty w opakowaniach — poziomy odzysku/recyklingu lub opłata produktowa.
FAQ — najczęstsze pytania
1. Czy mój zakład musi być w BDO?
Jeżeli wykonujesz działalność wymienioną w art. 50 ustawy o odpadach (np. wprowadzanie produktów w opakowaniach, prowadzenie odzysku/recyklingu) — tak. W wybranych przypadkach wpis następuje z urzędu (art. 51).
2. Czy wielkość firmy ma znaczenie dla wpisu do BDO?
Nie. Decyduje rodzaj działalności, nie skala. Obowiązek wynika z art. 50–51 ustawy o odpadach.
3. Kto odpowiada za ewidencję odpadów w zakładzie?
Posiadacz odpadów (co do zasady wytwórca) — art. 66 ustawy o odpadach. Można upoważnić pracownika, ale odpowiedzialność organizacyjna pozostaje po stronie przedsiębiorcy.
4. Kiedy wystawiam KPO?
Zawsze przy przekazaniu odpadu innemu podmiotowi.
5. Czy muszę mieć pozwolenie na wytwarzanie odpadów?
Tak, jeśli w związku z eksploatacją instalacji przekraczasz progi: > 1 Mg/rok odpadów niebezpiecznych lub > 5000 Mg/rok pozostałych (art. 180a POŚ).
6. Co to jest instalacja w rozumieniu POŚ?
To stacjonarne urządzenie techniczne lub zespół takich urządzeń połączonych technologicznie na terenie jednego zakładu, a także pewne budowle — zgodnie z definicją w Prawie ochrony środowiska.
7. Czy mikroprzedsiębiorca musi prowadzić ewidencję?
Jeśli wytwarza odpady podlegające ewidencji — tak (art. 66). Ustawa nie zwalnia z uwagi na wielkość przedsiębiorcy. Ustawodawca przewidział jednak zwolnienie dla kilku kodów odpadów przy założeniu wytworzenia ich w ilości nieprzekraczającej określonych progów.
8. Kto odpowiada za transport odpadu?
Transportujący potwierdza operacje w KPO, ale przekazujący musi zweryfikować uprawnienia przewoźnika i odbiorcy.
9. Co, jeśli nie osiągnę poziomów recyklingu dla opakowań?
Wprowadzający ponosi opłatę produktową.
10. Czy mogę zlecić obowiązki opakowaniowe organizacji odzysku?
Tak, ale nadal odpowiadasz za zapewnienie realizacji obowiązków na mocy umowy i sprawozdawczości w BDO.
11. Jak udokumentować rozbieżności mas w KPO?
Należy wykonać korektę KPO w BDO i zachować uzasadnienie (np. udokumentowane różnice wagowe).
12. Jak często aktualizować wpis w BDO?
Na bieżąco — każda zmiana profilu działalności lub danych powinna być odzwierciedlona we wpisie.
Potrzebujesz wsparcia BDO ?
Przeprowadzimy audyt twojego zakładu, poukładamy KEO i KPO, przygotujemy wniosek o pozwolenie na wytwarzanie odpadów oraz rozliczenia opakowaniowe.
Jeżeli potrzebujesz pomocy w bieżącej pracy zakładu, skontaktuj się z nami.
